Imazhi i babit në zyrën e tij është ende shumë i qartë, si një fotografi që nuk zbehet kurrë. E shoh atë, një inxhinier ndërtimtarie, të ulur në karrigen e tij të preferuar, me kompjuterin para tij. Dritarja e hapur, me pamje nga parku i qytetit të Gjilanit, lejonte dritën e diellit të depërtonte, duke u dhënë jetë ideve që flinin në mendjen e tij. Shihja edhe veten, duke e admiruar atë për botën që e kishte krijuar. E shihja të përqendruar, duke punuar me pasion. Më dukej se babi im kishte fuqi magjike, sepse çdo ide e tij bëhej realitet përmes skicave që krijonte. Tërhiqesha nga mënyra se si e shikonte botën, se si çdo detaj kishte rëndësi e shndërrohej në diçka madhështore.

Por kujtimet më çojnë më tej, në banesën tonë të vjetër, ku babi nuk ishte inxhinieri i përqendruar, por thjesht babi im. Ishte një apartament i vogël, me mure të veshura me ngjyra të ngrohta. Më kujtohej si, netëve të dimrit të bardhë, mbështetja kokën në shpatullën e fortë të babit dhe tregimet e tij më dërgonin në universe me krijesa që fluturonin, me princesha e kalorës. Çdo ditë, në mëngjeset e hershme, flisnim për ëndrrat e mia, ndërsa ai përgatitej për ditën. Gjithmonë më shihte si një arkitekte a matematikante e suksesshme në të ardhmen, por asnjëherë nuk më theu ëndrrat kur shihte se interesi im i vetëm ishin shkronjat e letërsia.

Dhimbja është udhëtim

Mëngjesi i 1 gushtit 2018, erdhi pak më ndryshe se të tjerët. Dielli ngjitej ngadalë mbi horizont, duke hedhur dritë mbi fytyrën time të zbehtë e duke thyer ftohtësinë e natës së kaluar. Ajri ishte ende i freskët, gjersa unë me pizhamet rozë zbritja poshtë për të përshëndetur mamin e babin. Muret e shtëpisë kishin një heshtje si asnjëherë më parë, e zemra më rrihte fort.

Kur arrita në fund të shkallëve, pashë derën e dhomës të hapur. Vështroja nga larg ngjyrën blu të asaj dhome, duke krijuar një atmosferë të qetë, por të trishtuar. Babi i shtrirë në krevat, fytyra e tij e zbehtë, e mbuluar me lodhje. Sytë e tij, që dikur ishin të gjallë dhe plot energji, tani sa të heshtur dukeshin. Çarçafët e bardhë përqafonin trupin e tij, duke i dhënë ngrohtësi e gjumë të thellë.

Mami, e ulur pranë babit, me duar të mbledhura vështronte fytyrën e tij. Veshët e mi dëgjonin pëshpëritjet e saj, teksa lutej për ne. E dija se çka po ndodhte, por preferoja të zhytesha në iluzionet e mia. Në atë cep ku isha fshehur, shihja veten nëpër rrugët e fëmijërisë. Sa e gëzuar kisha qenë.

Rruga drejt asaj dhome ishte e rëndë, por unë hyra, ndërsa bota jashtë dukej e largët dhe e huaj. “Pse s’po m’sheh mami?” ishte mendimi i parë në dhomën blu. Në atë çast, ajo ktheu kokën dhe sytë tanë u takuan. Unë u afrova te mami, teksa ajo dëgjonte vetëm zhurmën e hapave të mi. E lexoja në fytyrën e saj të bardhë e hyjnore, me ca rrudha përreth syve të bukur ngjyrë kafe, se shpresa po shuhej.

“Erdë, nuk e di a ka me u bo babi mirë sot. Jemi veç na dyja, mamit” ishte fjalia që përmbysi gjithçka. Qëndroja aty, e mbërthyer midis dy botëve, gjersa dhimbjet në gjoks mbulonin trupin tim. Si një 11-vjeçare e njëkohësisht fëmiu i vetëm, s’pranoja me qajtë. E ndieja barrën e përgjegjësive, ndonëse isha në moshën e luleve e kukullave.

Për herë të fundit, sytë e mi shikuan fytyrën e babit, atëherë 52-vjeçar. Lëkura e tij, kishte një teksturë të ngjashme me një letër të vjetër. Rrudhat, dukeshin si historia e tij e përfunduar, një tregim që ishte mbyllur. Buzët e tij flisnin për paqen, pas një lufte të egër me kancer. U afrova ta përqafoj, por nuk e dëgjoja më frymëmarrjen e tij e as zemrën që rrihte për familjen. E putha dorën e tij të ftohtë, dhe m’u dukë se ai më buzëqeshi. Edhe pse i vdekur, ai ndjeu dashurinë e “çikës t’vet”.

Për një çast shtëpia e madhe me vetëm tre njerëz, u mbush me dhjetëra fytyra të njohura e panjohura. Dikush më kapi për krahu, duke më larguar përfundimisht nga prekja e babit. Vështrimi im u ngushtua dhe çdo gjë rreth meje filloi të zbehej.

Dera e mbyllur pas meje më çoi në korridor, ku zhurma e botës së jashtme më përfshiu. Njerëzit kalonin rreth meje, disa me fytyra melankolike e të tjerë me sy të përlotur. Disa nga ta më flisnin. Gjithçka përreth më dukej e huaj. Zërat, sytë, prekjet — të gjitha ishin të tepërta në dhimbjen time.

E vetme, dola në kopshtin e shtëpisë. Gjethet e pemëve, vallëzonin nën një erë të lehtë. E unë, duke shikuar qiellin, që kishte ngjyrën e njëjtë sikur dhoma në të cilën vdiq babi, frymoja nëpër kujtime të gjalla. Përreth, fëmijët që luanin në oborrin fqinj po qeshnin. E unë humba forcën dhe u ula duke kërkuar ndonjë detaj të njohur.

Mendimet filluan të rrjedhin si një lumë. Bisedat me babin, përqafimet e buta, përkëdheljet e ngrohta më emocionuan. Sa i doja përrallat që m’i tregonte. E preferuara ime ishte për një vajzë, e cila ia doli të bëhej kalorëse në një mbretëri ku vetëm djemtë kishin këto privilegje. Ato ishin kujtimet kur unë kuptova sa me fat që isha.

Në atë çast ndodhesha e vetme në atë stol andaj, mund të qaja. Lotët u përplasën me fytyrën time, gjersa çdo kujtim i tij më godiste fort.

Zhurma e njerëzve pas meje më kthehu prapë në kopshtin e shtëpisë, i cili tani më dukej i huaj. Pashë babin në një arkivol dhe disa njerëz të cilët po e largonin nga shtëpia. Unë qëndroja e ulur, ku gjithçka ishte e paqartë. Dhe më nuk mbaj mend asgjë nga ajo ditë.

Pas vdekjes së tij, mëngjeset ishin të ngadalta. Jeta u kthye në një ekspeditë të humbur; një vajzë me mamin e saj në një shtëpi të zbrazët. Çdo ditë ishte një sfidë për të gjetur kuptim në një botë kaq absurde. Zhurma e përditshmërisë, tingujt e zakonshëm të jetës, asgjë më nuk më lumturonte.

Por, ishte një natë e qetë dimri, gjersa unë dhe mami shikonim një emision në sallonin me mure të kuqe, të shoqëruara nën ngrohtësinë e flakëve të oxhakut, kur unë kuptova rrugën. Ishin ato duar të buta të mamit, ajo zemër e fortë që më udhëhoqi përmes mjerimit. Ndonjëherë, fshehurazi e vëzhgoj me frikën se buzëqeshja e saj do të shuhet.

Por pati edhe diçka tjetër që më ndihmoi të udhëtoj përmes dhimbjes.

Kur fillova të shkruaj, e kuptova se fjalët ishin më të fuqishme sesa mund ta imagjinoja. Sa herë që vendosja penën mbi letër, dhimbja ime ndryshonte formë — shndërrohej në një mjet për t’i dhënë përjetësi babait tim. Aty, pranë fjalëve, kuptova se çdo histori e shkruar mbartte brenda vetes diçka të veçantë: një proces të thellë shërimi që mund të ndihmonte jo vetëm mua, por edhe ata që kishin përjetuar një humbje të ngjashme.

Më duket se shkrimi lidh shpirtin tim me atë të të tjerëve, duke na kujtuar se nuk jemi vetëm — dhe se ndajmë më shumë dhimbje bashkë, sesa që jemi të hapur ta pranojmë.

Imazhi i ballinës: Arrita Katona / K2.0.

Çika e babit

Dhimbja është udhëtim.

Erde Mehmeti