Lubishtani, konsideron se të dyja palët kanë të drejtë; edhe ata që e kundërshtojnë këtë iniciativë edhe ata që e mbështesin. Ndërkohë, sipas tij, tërheqja nga trusti duhet të lejohet për shkak se qeveria nuk ka ofruar masa afatgjate që do t’i ndihmonte qytetarët ta përballojnë koston e rënduar ekonomike.

“Sikur të ishte qeveria më aktive më herët, nuk do të ishin kriju rrethanat që me u dukë që sikur ‘Trusti po vjen’”, tha Lubishtani, duke shtuar se në plan afatgjatë kjo nismë nuk është politikë e mirë.

Sipas tij, i cili ishte këshilltar në ministrinë e Financave gjatë qeverisjes së LDK-së në vitin 2020, mundësimi i tërheqjes prej 10% në vitin 2020 ishte masa e vetme e mundshme për t’i dalë në ndihmë qytetarëve nga rëndimi i gjendjes ekonomike të qytetarëve si pasojë e pandemisë COVID-19, anipse nuk ishte as atëherë politikë e mirë.

Ndërkohë, hulumtuesi i politikave sociale, Artan Mustafa, nuk e mbështetë as idenë e tërheqjes së kursimeve as mënyrën e zbatimit të kësaj mase qoftë në vitin 2020, qoftë tani. Ai thotë se vendimi i qeverisë për të mos e përkrahur tërheqjen, është i drejtë pasi kjo do të ishte një masë regresive.

“Nëse ligji do të kalonte në formën si ka kaluar herën e parë, i bie që Qeveria merr nga të varfërit dhe u jep shtresës së mesme dhe të lartë, shtresave që kanë kursime domethënëse për të tërhequr”, tha Mustafa. Kjo meqë Ligji për tërheqjen paraprake parashihte rimbursimin e tërheqjes nga buxheti shtetëror, e i cili mbushet kryesisht nga taksat në konsum, në të cilat, sipas Mustafës, të varfërit kontribuojnë më shumë.

Sipas tij, nëse kjo iniciativë për tërheqje deri në 30% të kursimeve do të miratohej, vlera e përgjithshme e kursimeve do të binte dhe Trusti do të kishte më pak mjete për të investuar. Rrjedhimisht, do zvogëlohej mundësia që kursimet të krijojnë të ardhura adekuate pensionale në pleqëri.

”Në atë rast [të pleqërisë me kursime të pakta], me siguri presioni do të rritej që Qeveria të bënte zgjidhje përmes taksave të përgjithshme”, tha Mustafa. Qytetarët për shembull do të mund të kërkojnë të rritet pensioni bazë, ose për masa lehtësuese të tjera, të cilat do të financoheshin nga buxheti shtetëror.

Lubishtani, në anën tjetër, konsideron se njëra ndër masat afagjate që qeveria e Kosovës mund ta merrte është funksionalizimi në kohë i Komisionit të Autoritet të Konkurrencës, që do t’i parandalonte manipulimet e çmimeve nga tregtarët përmes marrëveshjeve të fshehta, siç ndodhi në mars të këtij viti.

Vetëm dy javë pasi Rusia pushtoi Ukrainën me 24 shkurt dhe u parashikua për çrregullim të ri të zinxhirit global të furnizimit, në Kosovë u konfirmuan marrëveshje të fshehta mes tregtarëve, që rritën çmimet e disa produkteve deri në 100%, si për shembull çmimi i vajit ishte rritur nga 2.10 në 3.49 euro. Anipse intervenimi i Inspektoratit riktheu çmimin e pamunipuluar të vajit, hapësira për këto marrëveshje u lejua nga mungesa e funksionalizimit të Komisionit të Autoritetit të Konkurrencës. Komisioni u funksionalizua tek këtë qershor — pas një viti që kur Komisionit paraprak i kaloi mandati.

Një tjetër masë pasive, sipas Lubishtanit, është heqja ose zvogëlimi i TVSh-së për produktet e përditshme dhe akcizës së naftës — siç kanë vepruar vendet në rajon — e cila është një prej produkteve që vazhdon të pësojë rritje çmimi më së larti në rajon. Këto masa do ta ulnin çmimin përfundimtar të naftës dhe produkteve tjera.

Të njëjtës thirrje i janë bashkangjitur edhe partitë opozitare. Por, qeveria ka dalë kundër me arsyetimin se një veprim i tillë “vetëm sa do të trashte fitimet e tregtarëve në njërën anë dhe do të kufizonte mundësitë e shtetit që t’i mbështesë familjet në nevojë në anën tjetër”, pasi masa të tilla do t’i zvogëlonin të hyrat buxhetore.

Në prill, qeveria Kurti mori vendim që t’i subvencionojë të gjithë punëtorët e sektorit publik dhe privat, pensionistët dhe studentët me shtesa prej 100 euro. Kjo masë erdhi si pjesë e një pakoje për t’i ndihmuar qytetarët. Ky vendim u kritikua për shkak se përbënte masë afatshkurte dhe se, për shembull në rastin e punëtorëve, nuk parashihte dallim në mes të atyre që marrin pagë prej 999 euro dhe atyre që marrin rreth 400 euro, sa është paga mestare në sektorin publik dhe privat.

Një vendim që u mirëprit është miratimi në lexim të parë i rritjes së pagës minimale nga 130-170 euro në 264 euro në qershor. Paga minimale nuk ka ndryshuar që nga viti 2011.

Pleqnia (s’) është larg

Pas tërheqjes së parë të kursimeve nga Trusti, qytetarët po kërkojnë një tërheqje tjetër.

Çka është trusti?

Gentiana Paçarizi

Pleqnia (s’) është larg

Pas tërheqjes së parë të kursimeve nga Trusti, qytetarët po kërkojnë një tërheqje tjetër.

Çka është trusti?

Gentiana Paçarizi